رشته مهندسی معماری یکی از محبوب‌ترین رشته‌های گروه ریاضی است. داوطلبان زیادی برای قبولی در این رشته تلاش می‌کنند و به دنبال قبولی در رشته معماری هستند. این رشته نه تنها از مسائل فنی برخوردار است بلکه با جنبه‌های مختلف هنر نیز سروکار دارد. یکی از نکاتی که در معرفی رشته مهندسی معماری باید به آن توجه کنیم، ترکیب علم و هنر در این رشته است.
رشته مهندسی معماری ترکیبی از علم و هنر است، زیرا دانشجویان در این رشته به طراحی و ایده‌پردازی می‌پردازند و در کنار آن با سازه‌ها کار می‌کنند. در معرفی رشته مهندسی معماری به این نکته توجه داشته باشید که این رشته در دانشگاه‌های فنی، مهندسی و دانشگاه‌های هنر به دانشجویان ارائه می‌شود. حرف آخر در این مطلب به معرفی رشته مهندسی معماری می‌پردازد و تمامی اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار می‌دهد.
رشته مهندسی معماری چیست
رشته مهندسی معماری یکی از محبوب‌ترین رشته‌های گروه ریاضی است. این رشته به دانشجویان آموزش می‌دهد که چگونه محیط داخلی و خارجی خانه را طراحی کنند. رشته معماری تمرکز زیادی بر روی طراحی دارد و از جنبه زیباشناسی ساختمان را بررسی می‌کند. این رشته در مقایسه با سایر رشته‌های ریاضی رونق بسیار زیادی دارد، زیرا افراد به دنبال زیبایی ظاهری خانه‌های خود هستند. بنابراین در حالت کلی می‌توان گفت رشته معماری نه تنها به ساخت بناها و ساختمان‌ها می‌پردازد بلکه در طراحی و مرمت ساختمان‌ها نیز نقش مهمی دارد.
تفاوت رشته معماری با مهندسی عمران
بسیاری از داوطلبان قبل از انتخاب رشته با این سوال مواجه می‌شوند که رشته معماری و رشته عمران چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ تفاوت رشته معماری با مهندسی عمران چیست؟
رشته مهندسی معماری ترکیبی از هنر و مسائل فنی است. این بدین معنی است که دانشجویان در رشته معماری نه تنها مسائل فنی را یاد می‌گیرند بلکه آن‌ها این رشته را از جنبه هنر نیز آموزش می‌بینند. بنابراین می‌توان گفت درس‌های هنری در رشته مهندسی معماری نقش بسیار زیادی دارند.
رشته مهندسی عمران بیشتر بر مسائل فنی تاکید می‌کند. در واقع می‌توان گفت دانشجویانی که رشته مهندسی عمران می‌خوانند بیشتر با سازه‌ها کار دارند و طراحی و زیبایی را در اولویت کار خود قرار نمی‌دهند. دانشجویان در این رشته با مسائل مربوط به هنر کمتر سروکار دارند.
رشته مهندسی معماری در کنکور سراسری
داوطلبان و دانش‌آموزانی که به دنبال قبولی در رشته معماری هستند باید به ضرایب دروس تخصصی این رشته توجه کنند. مهندسی معماری در زیر گروه ۱ ریاضی قرار دارد و داوطلبان باید با توجه به ضرایب این گروه برای رشته معماری آماده شوند:
- ریاضی: ضریب ۴
- فیزیک: ضریب ۳
- شیمی: ضریب ۲
رشته مهندسی معماری چند واحد است؟
دانشجویان در مقطع کارشناسی رشته مهندسی معماری باید در مجموع ۱۴۰ واحد را سپری کنند. دانشجویان در یک دوره ۴ ساله و ۸ واحد ترمی دروس زیر را مطالعه می‌کنند:
- دروس عمومی: ۲۰ واحد
- دروس پایه: ۲۹ واحد
- دروس اصلی: ۶۰ واحد
- دروس تخصصی: ۲۷ واحد
- دروس اختیاری: ۴ واحد
دروس رشته مهندسی معماری
دروس عمومی: ۲۰ واحد
- مبانی نظری اسلام
- اخلاق اسلامی
- انقلاب اسلامی
- تاریخ و تمدن اسلامی
- منابع اسلامی
- ادبیات فارسی
- زبان عمومی
- تربیت بدنی ۱
- تربیت بدنی ۲
دروس پایه: ۲۹ واحد
- هندسه کاربردی
- کارگاه مصالح
- درک و بیان محیط
- بیان معماری ۱
- بیان معماری ۲
- هندسه مناظر
- ریاضیات و آمار
- انسان، طبیعت، معماری
- مقدمات طراحی معماری ۱
- مقدمات طراحی معماری ۲
دروس اصلی: ۶۰ واحد
- مبانی نظری معماری
- آشنایی با معماری جهان
- برداشت از بناهای تاریخی
- آشنایی با معماری معاصر
- نقشه‌برداری
- تنظیم شرایط محیطی
- تاسیسات الکتریکی
- مقاومت مصالح و سازه‌های فلزی
- تاسیسات مکانیکی
- سازه‌های بتنی
- ایستایی
- متره و برآورد
- مدیریت و تشکیلات کارگاه
- مصالح ساختمانی
- ساختمان ۱
- ساختمان ۲
- روستا ۱
- روستا ۲
- طرح معماری ۱
- طرح معماری ۲
- طرح معماری ۳
تاثیر معدل در کنکور ۱۴۰۰ چگونه خواهد بود؟
دروس تخصصی: ۲۷ واحد
- آشنایی با مبانی برنامه‌ریزی کالبدی
- تحلیل فضاهای شهری
- آشنایی با مرمت ابنیه
- طرح معماری ۴
- طرح معماری ۵
- طراحی فنی طرح نهایی
دروس اختیاری: ۴ واحد
- حقوق معماری
- اخلاق معماری
- تعمیر و نگهداری ساختمان
- روش تحقیق
- زبان تخصصی
- ایران شناسی
- معماری جهان اسلام
- تاریخ شهرهای ایران
- آشنایی با سایر هنرها
- سازه های نو
- فرآیند و روش‌های معماری
- کاربرد کامپیوتر در معماری
گرایش های مهندسی معماری
دانشجویان پس از سپری کردن ۸ ترم در یک دوره ۴ ساله برای مقطع کارشناسی ارشد آزمون می‌دهند. اما گرایش‌های ارشد مهندسی معماری بسیار متنوع است و دانشجویان باید به محتوای هر گرایش توجه داشته باشند. گرایش‌های این رشته در مقطع ارشد عبارتند از:
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش مهندسی معماری
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش معماری منظر
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش معماری اسلامی
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش تکنولوژی معماری
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش انرژی معماری
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش مدیریت پروژه و ساخت
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش مرمت بناها و بافت‌های تاریخی
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش معماری داخلی
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش بازسازی پس از سانحه
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش مطالعات معماری ایران
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش طراحی شهری
- کارشناسی ارشد معماری با گرایش برنامه‌ریزی شهری
۱) گرایش مهندسی معماری
یکی از مهم‌ترین گرایش‌های ارشد مهندسی معماری، گرایش معماری است. دانشجویانی که در این گرایش تحصیل می‌کنند طراحی نمای بیرونی و داخلی ساختمان‌ها را آموزش می‌بینند. در واقع می‌توان گفت هدف اصلی این گرایش طراحی ساختمان‌های زیبا و مفید نسبت به محیط زیست است. دانشجویان در این گرایش باید ۳۲ واحد را سپری کنند. این ۳۲ واحد شامل درس‌های پایه، دروس تخصصی، پروژه‌های طراحی و دروس اختیاری به شرح زیر است:
- دروس پایه: ۸ واحد
- دروس تخصصی: ۸ واحد
- پروژه‌های طراحی: ۱۴ واحد
- دروس اختیاری: ۲ واحد
۲) گرایش معماری منظر
گرایش معماری منظر ما بین دانشجویان ارشد محبوبیت زیادی ندارد و دانشجویان کمتر به سراغ این گرایش می‌روند. دانشجویان در این گرایش طراحی پارک، باغ‌ها و … را آموزش می‌بینند. دانشجویان باید در حالت کلی ۳۲ واحد این گرایش را سپری کنند. این گرایش شامل دروس تخصصی، دروس اختیاری و پایان‌نامه به صورت زیر است:
- دروس تخصصی: ۲۵ واحد
- دروس اختیاری: ۲ واحد
- پایان‌نامه: ۵ واحد
۳) گرایش معماری اسلامی
گرایش معماری اسلامی یکی دیگر از گرایش‌های ارشد این رشته است که بر استفاده از اصول اسلامی در ساخت و مرمت بناهای تاریخی اشاره دارد. دانشجویان در این رشته باید ۳۲ واحد سپری کنند. این گرایش شامل دروس اختصاصی، دروس اختیاری و دروس پایه به شرح زیر است:
- دروس پایه: ۸ واحد
- دروس اختصاصی: ۸ واحد
- دروس طراحی و پایان‌نامه: ۱۴ واحد
- دروس اختیاری: ۲ واحد
۴) گرایش تکنولوژی معماری
گرایش تکنولوژی نیز یکی دیگر از گرایش‌های رشته معماری است که استفاده از جدیدترین فناوری‌ها را برای ساخت ساختمان‌ها آموزش می‌دهد. دانشجویان در این گرایش باید ۳۲ واحد درسی را با توجه به دروس زیر سپری کنند:
- دروس تخصصی: ۲۴ واحد
- دروس اختیاری: ۴ واحد
- پایان‌نامه: ۴ واحد
۵) گرایش انرژی معماری
یکی از جدیدترین گرایش‌های رشته معماری، گرایش انرژی معماری است. هدف این گرایش بررسی آلودگی‌های زیست محیطی و تاثیر آن بر صنعت ساختمان است. معماری سبز هدفی است که دانشجویان در این گرایش آن را یاد می‌گیرند. دانشجویان در این گرایش ۳۲ واحد را سپری می‌کنند که درس‌های تخصصی، اختیاری و پایان‌نامه آن به صورت زیر هستند:
- دروس تخصصی: ۲۰ واحد
- دروس اختیاری: ۶ واحد
- پایان‌نامه: ۶ واحد
۶) گرایش مدیریت پروژه و ساخت
دانشجویان در این گرایش ۳۲ واحد را طبق دروس زیر سپری می‌کنند:
- دروس تخصصی: ۱۷ واحد
- دروس اختیاری: ۹ واحد
- پایان‌نامه: ۴ واحد
- سمینار: ۲ واحد
۷) گرایش مرمت بناها و بافت‌های تاریخی
این گرایش به دانشجویان مرمت بناها و بافت‌های تاریخی را آموزش می‌دهد. دانشجویان در این گرایش آموزش می‌بینند تا پس از حوادث بناها را بازسازی کنند و بناهای تاریخی را به بهترین شکل مرمت کنند. دانشجویان در این دوره ۳۲ واحد را طبق درس‌های زیر سپری می‌کنند:
- دروس تخصصی: ۲۲ واحد
- دروس اختیاری: ۴ واحد
- پایان‌نامه: ۶ واحد
۸) معرفی رشته معماری داخلی
دانشجویان این گرایش تنها مسائل مربوط به معماری داخلی را بررسی می‌کنند. دکوراسیون داخلی و طراحی محیط‌های داخلی در برنامه اصلی دانشجویان این گرایش وجود دارد. این گرایش ۳۳ واحد درسی به شرح زیر دارد:
- دروس تخصصی: ۲۷ واحد
- پایان‌نامه: ۶ واحد
۹) گرایش بازسازی پس از سانحه
هدف این گرایش آموزش دانشجویان بر اساس مبناهایی مانند بازسازی، مقاوم‌سازی و … است. دانشجویان در این گرایش باید ۳۲ واحد درسی را به صورت زیر پشت سر بگذارند:
- دروس تخصصی: ۲۴ واحد
- دروس اختیاری: ۴ واحد
- پایان‌نامه: ۴ واحد
۱۰) گرایش مطالعات معماری ایران
این گرایش یکی از محبوب‌ترین گرایش‌های ارشد معماری است که بررسی و نقد تاریخ معماری ایران می‌پردازد. دانشجویان در این گرایش ۳۲ واحد را طبق دروس زیر سپری می‌کنند:
- دروس تخصصی: ۱۸ واحد
- دروس اختیاری: ۸ واحد
- پایان‌نامه: ۶ واحد
شاخه های رشته معماری در دکتری
دانشجویان در مقطع دکتری در سه گرایش زیر تحصیل می‌کنند:
- دکتری معماری گرایش مهندسی معماری
- دکتری معماری گرایش معماری اسلامی
- دکتری معماری گرایش منظر معماری
ادامه تحصیل رشته معماری در خارج از کشور
دانشجویان می‌توانند برای ادامه تحصیل این رشته به خارج از کشور نیز مراجعه کنند. برای این کار دانشجویان باید به سایت دانشگاه مورد نظر مراجعه نمایند و اطلاعات مربوط به دانشگاه را مطالعه کنند. هر دانشگاهی شرایط پذیرش را در سایت قرار داده است و دانشجویان با استفاده از این شرایط می‌توانند در دانشگاه مورد نظر خود تحصیل کنند.
بهترین دانشگاه برای رشته معماری در ایران
- دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز
- دانشگاه هنر تهران
- دانشگاه ارومیه
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه امیرکبیر تهران
- دانشگاه هنر اصفهان
اطلاعات جامع و کامل در مورد دانشگاه امیرکبیر تهران
بهترین دانشگاه برای رشته معماری در جهان
- دانشگاه MIT
- دانشگاه بریتیش کلمبیا
- دانشگاه معماری بارتلت در لندن
- دانشگاه لایبنیتس در هانوفر
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
- دانشگاه صنعتی دلفت
- دانشگاه ملی سنگاپور (NUS)
- دانشگاه سیدنی
- دانشگاه کیپ‌تاون (UCT)
نرم‌افزارهای کاربردی رشته مهندسی معماری
- نرم‌افزار SketchUp
- نرم‌افزار ۳D Max
- نرم‌افزار Autocad
- نرم‌افزار Revit
- نرم‌افزار Photoshop
- نرم‌افزار InDesign
- نرم‌افزار CorelDraw
- نرم‌افزار Tekla Structures
- نرم‌افزار Graphisoft ArchiCAD
بازار کار و درآمد مهندسی معماری
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در معرفی رشته مهندسی معماری باید به آن توجه کرد، بازار کار مناسب این رشته است. دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی با انتخاب‌های بسیار متنوعی در این حوزه روبه‌رو هستند. در حالت کلی می‌توان گفت دانشجویانی که از این رشته فارغ‌التحصیل شده‌اند از درآمد بسیار بالایی برخوردار هستند. یک مهندس معمار در جامعه فعالیت‌های زیر را انجام می‌دهد:
- تاسیس دفتر طراحی برای معماری‌های داخلی و خارجی ساختمان
- مدیریت و اجرای پروژه‌های معماری
- مهندس ناظر بر فعالیت‌های عمرانی
- سرپرستی دفترهای مشاوره معماری
- طراحی ساختمان‌ها
- طراحی پارک‌ها
- طراحی دکوراسیون داخلی
- فعالیت به عنوان نقشه کش
- مشاوره ساخت و ساز
- طراحی نماهای مختلف
رشته مهندسی معماری بدون کنکور
آیا رشته مهندسی معماری بدون کنکور امکان‌پذیر است؟ این سوال شاید به ذهن بسیاری از داوطلبان کنکور رسیده باشد. جواب این سوال بسیار ساده است. پذیرش در رشته مهندسی معماری در دانشگاه سراسری بدون کنکور امکان‌پذیر نیست. این بدین معنی است که داوطلبان نمی‌توانند بدون کنکور در دانشگاه‌های سراسری برای این رشته تحصیل کنند. اما دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی با توجه به سابقه تحصیل داوطلبان بدون کنکور دانشجو قبول می‌کنند. بنابراین رشته مهندسی معماری بدون کنکور فقط در دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی امکان‌پذیر است.
رتبه لازم برای قبولی در رشته مهندسی معماری
جدول شماره ۱:
| رتبه | سهمیه قبولی | دانشگاه | دوره |
| ۷۸ | ایثارگر (۲۵ درصد ظرفیت) | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۶۹ | ایثارگر (۵ درصد ظرفیت) | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۱۰۶۲ | ایثارگر (۵ درصد ظرفیت) | دانشگاه هنر اصفهان | روزانه |
| ۳۹۸۳ | ایثارگر (۵ درصد ظرفیت) | دانشگاه صنعتی شاهرود | روزانه |
| ۹۲۱ | منطقه ۱ | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۹۳۵ | منطقه ۱ | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۱۹۵۲ | منطقه ۱ | دانشگاه شیراز | روزانه |
| ۳۵۶۴ | منطقه ۱ | دانشگاه هنر اصفهان | روزانه |
جدول شماره ۲:
| ۱۰۷۲۲ | منطقه ۱ | دانشگاه صنعتی شاهرود | روزانه |
| ۳۷۴ | منطقه ۲ | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۶۲۴ | منطقه ۲ | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۶۹۸ | منطقه ۲ | دانشگاه تهران | روزانه |
| ۷۷۰ | منطقه ۲ | دانشگاه علم و صنعت ایران – تهران | روزانه |
| ۹۱۴ | منطقه ۲ | دانشگاه فردوسی – مشهد | روزانه |
| ۱۰۰۸ | منطقه ۲ | دانشگاه شیراز | روزانه |
| ۱۰۳۴ | منطقه ۲ | دانشگاه شهید بهشتی | روزانه |
جدول شماره ۳:
| ۱۲۱۸ | منطقه ۲ | دانشگاه فردوسی – مشهد | روزانه |
| ۲۴۱۸ | منطقه ۲ | دانشگاه هنر اصفهان | روزانه |
| ۲۵۲۸ | منطقه ۲ | دانشگاه یزد | روزانه |
| ۴۶۰۱ | منطقه ۲ | دانشگاه کاشان | روزانه |
| ۳۰۱ | منطقه ۳ | دانشگاه شیراز | روزانه |
| ۳۱۱ | منطقه ۳ | دانشگاه شهید بهشتی | روزانه |
| ۶۱۲ | منطقه ۳ | دانشگاه فردوسی – مشهد | روزانه |
| ۶۶۵ | منطقه ۳ | دانشگاه هنر اصفهان | روزانه |
| ۱۱۳۲ | منطقه ۳ | دانشگاه یزد | روزانه |
| ۱۴۸۷ | منطقه ۳ | دانشگاه کاشان | روزانه |
سوالات متداول در مورد رشته مهندسی معماری
۱) آیا پذیرش در مهندسی معماری بدون کنکور امکان‌پذیر است؟
دانشگاه‌های سراسری برای این رشته بدون آزمون دانشجو قبول نمی‌کنند. اما دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی با توجه به سوابق تحصیل برای این رشته بدون کنکور دانشجو می‌پذیرند.
۲) رشته معماری برای چه افرادی مناسب است؟
افرادی که به ساخت و ساز علاقه دارند و در کنار آن از قوه تخیل و هنر خود نیز استفاده می‌کنند باید به سراغ این رشته بروند.
۳) رتبه لازم برای قبولی در رشته مهندسی معماری چیست؟
برای این سوال یک جواب قطعی وجود ندارد اما داوطلبانی که تراز بالایی در درس ریاضی و فیزیک دارند و رتبه زیر ۱۰۰۰ کسب کردند در این رشته تحصیل می‌کنند.