مقدمه: چرا دانستن تفاوت کنکور ۱۴۰۵ و ۱۴۰۴ مهم است؟
اگر کنکور برایت جدی است، کوچکترین تغییر در قوانین میتواند مسیر رتبه و قبولیات را عوض کند. سال ۱۴۰۵ نسبت به کنکور ۱۴۰۴ چند تفاوت اساسی دارد؛ از تأثیر معدل گرفته تا تعداد نوبت برگزاری کنکور، ترمیم نمره و ذخیره تراز.
۱. تأثیر معدل در کنکور ۱۴۰۵ در مقایسه با ۱۴۰۴
کنکور ۱۴۰۴
- تأثیر قطعی نمرات پایه دوازدهم
- تأثیر مثبت نمرات پایه یازدهم
یعنی:
- نمرات امتحان نهایی دوازدهم حتماً در کنکور اعمال میشد.
- نمرات یازدهم فقط اگر به نفع داوطلب بود، وارد محاسبه میشد (تأثیر مثبت).
کنکور ۱۴۰۵
- ۶۰٪ تأثیر قطعی نمرات یازدهم و دوازدهم
نکات مهم:
- هم دوازدهم و هم یازدهم، تأثیر قطعی دارند، نه مثبت.
- سهم سوابق تحصیلی (یازدهم + دوازدهم) تا حدود ۶۰ درصد رتبه نهایی را تشکیل میدهد.
- عملاً امتحانات نهایی به اندازه خود کنکور مهم شدهاند.
جمعبندی و نکات کاربردی
- اگر داوطلب ۱۴۰۵ هستی، نباید امتحان نهایی را «امتحان مدرسهای ساده» ببینی؛ هر ۰٫۲۵ نمره میتواند چند هزار رتبه جابهجایی ایجاد کند.
- لازم است:
- جزوهخوانی و حل تست را در طول سال تلفیق کنی؛
- برای هر فصل هم سؤال تشریحی تمرین کنی، هم تستی.
- اشتباه است که بگویی «امتحان نهایی را هر طور شد میدهم، بعد برای کنکور میخوانم»؛ چنین رویکردی در مدل جدید پذیرش عملاً خودزنی است.
۲. تعداد نوبتهای برگزاری کنکور: یکبار شلیک، نه دوبار!
کنکور ۱۴۰۴
- دو نوبت برگزاری:
- نوبت اول: اردیبهشت
- نوبت دوم: تیر
- داوطلب میتوانست در هر دو نوبت شرکت کند و بهترِ تراز را برای انتخاب رشته استفاده کند (تا قبل از حذف ذخیره تراز).
کنکور ۱۴۰۵
- فقط یک نوبت برگزاری
- زمان: تیرماه
تأثیر این تغییر:
- فرصت «آزمون و خطا» از بین رفته است.
- فشار روانی داوطلب در همان یک نوبت بالاتر میشود، چون میدانَد اگر خراب کند، همان سال شانس دیگری ندارد.
- برنامهریزی باید طوری باشد که در نیمه دوم سال دوازدهم به اوج آمادگی برسی، نه در دقیقه ۹۰.
۳. ترمیم نمره در کنکور ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵
کنکور ۱۴۰۴
- امکان ترمیم تکدرس وجود داشت.
- داوطلب میتوانست در یک یا چند درس نهایی دوباره امتحان بدهد.
- اگر نمره جدید بهتر بود، نمره بالاتر در سوابق تحصیلی لحاظ میشد.
کنکور ۱۴۰۵
- حذف ترمیم تکدرس
- ملاک، آخرین نمره کسبشده است؛ نه لزوماً نمره بهتر.
یعنی:
- دیگر نمیتوانی با خیال راحت بگویی «امتحان میدهم، اگر بد شد بعداً ترمیم میکنم».
- هر بار امتحان نهایی که شرکت میکنی، باید آن را مثل یک «فرصت طلایی و شاید تکرارناپذیر» ببینی.
۴. ذخیره تراز کنکور؛ امتیازی که در ۱۴۰۵ حذف شده است
تا کنکور ۱۴۰۴
- ذخیره تراز فعال بود.
- تراز بهدستآمده در یک نوبت کنکور (مثلاً دی یا اردیبهشت) میتوانست در سالهای بعد هم ملاک پذیرش قرار بگیرد (در چارچوب مقررات هر سال).
کنکور ۱۴۰۵
- حذف ذخیره تراز
- فقط تراز همان سال ملاک پذیرش است.
پیامد این تغییر:
- داوطلبان دیگر نمیتوانند برای «آینده» تراز ذخیره کنند.
- هر سالی که کنکور میدهی، نتیجه همان سال فقط برای همان دوره انتخاب رشته استفاده میشود.
۵. جمعبندی تفاوتهای کنکور ۱۴۰۵ و ۱۴۰۴
برای مرور سریع، جدول زیر را در ذهن نگهدار:
| محور مقایسه | کنکور ۱۴۰۴ | کنکور ۱۴۰۵ |
|---|---|---|
| تأثیر معدل | دوازدهم قطعی، یازدهم مثبت | ۶۰٪ قطعی از یازدهم و دوازدهم |
| تعداد نوبت کنکور | دو نوبت (اردیبهشت و تیر) | یک نوبت (فقط تیر) |
| ترمیم نمره | امکان ترمیم تکدرس + لحاظ نمره بهتر | حذف ترمیم تکدرس، ملاک آخرین نمره |
| ذخیره تراز | فعال تا کنکور ۱۴۰۴ | حذف، فقط همان سال ملاک است |
۶. این تغییرات چه معنایی برای داوطلب کنکور ۱۴۰۵ دارد؟
۶.۱. اهمیت دوچندان پایه یازدهم و دوازدهم
با قطعی شدن تأثیر ۶۰ درصدی نمرات:
- باید از اول سال یازدهم درسخواندن جدی را شروع کنی.
- حتی اگر سال یازدهم را گذراندهای و نمراتت خوب نبوده، باید ببینی آیا امکان شرکت در امتحان نهایی مجدد (بر اساس آییننامه جدید) برایت وجود دارد یا نه و حتماً از مدرسه و منطقه آموزش و پرورش استعلام بگیری.
۶.۲. تغییر استراتژی مطالعه: از «کنکورمحور» به «ترکیبی»
الگوی درست مطالعه در ۱۴۰۵:
- ابتدا فهم کامل کتاب درسی و تسلط تشریحی
- بلافاصله بعد از هر مبحث، تست استاندارد (کنکورهای اخیر + سؤالهای سطح دشوار)
- در دوران جمعبندی، حل دفترچههای شبیهسازیشده که هم شکل آزمون نهایی را پوشش دهد، هم تست کنکور را.
۷. برنامهریزی پیشنهادی برای داوطلبان کنکور ۱۴۰۵
۷.۱. اگر الان یازدهمی هستی
- پاییز و زمستان:
- هر فصل که در مدرسه میخوانی، همان هفته خلاصهنویسی تشریحی + ۲۰–۳۰ تست کار کن.
- نگذار مباحث انباشته شود؛ چون همان نمرات یازدهم در رتبه نهاییات مؤثر است.
- تابستان بین یازدهم و دوازدهم:
- مرور کامل دروس نهایی یازدهم (ادبیات، عربی، دینی، زبان، ریاضی و… طبق رشته).
- شرکت در چند آزمون جامع شبهنهایی.
۷.۲. اگر دوازدهمی و داوطلب ۱۴۰۵ هستی
- تا دیماه
- حداکثر یک دور کامل کتاب درسی + تست آموزشی.
- دی تا فروردین
- تمرکز روی امتحان نهایی: حل نمونه سؤالات نهایی سالهای قبل + تست مفهومی.
- فروردین تا امتحانات نهایی
- جمعبندی تشریحی، رفع اشکال و تمرین نوشتن جواب کامل و مرتب.
- بعد از امتحانات نهایی تا کنکور تیر
- کاملاً کنکورمحور: دفترچههای سالهای قبل، آزمون آزمایشی، تکنیک مدیریت زمان، تحلیل درصدها.
۸. نکات مهم حقوقی و آموزشی که نباید از آن غافل شوی
- هر سال ممکن است جزئیات آییننامه سوابق تحصیلی و ترمیم نمره آپدیت شود؛ پس علاوه بر مطالعه، حتماً سایتهای رسمی مثل:
- سایت سازمان سنجش
- سایت وزارت آموزش و پرورش
را ماهی یکبار چک کن یا از مشاور مطمئن سؤال بپرس.
- برای جلوگیری از نابرابری، سالهای اخیر سیاست آموزشوپرورش این بوده که امتحانات نهایی استانداردتر و شبیهسازیشده با سطح کنکور طراحی شود؛ بنابراین حل سؤالات نهایی سالهای قبل بهترین تمرین برایت است.
۹. جمعبندی نهایی
تغییرات کنکور ۱۴۰۵ در مقایسه با ۱۴۰۴ نشان میدهد که سیستم پذیرش بهسمت اهمیت بیشتر به عملکرد مدرسهای و سوابق تحصیلی رفته است:
- کنکور فقط یکبار در سال برگزار میشود؛
- ذخیره تراز حذف شده؛
- ترمیم نمره تکدرس از میان رفته؛
- و ۶۰ درصد مسیر قبولیات را نمرات یازدهم و دوازدهم تعیین میکند.
اگر این واقعیت را بپذیری و از همین حالا برنامهریزی کنی، میتوانی از همین قوانین بهنفع خودت استفاده کنی و از بسیاری از رقیبها جلو بیفتی؛ چون خیلیها هنوز این تغییرات را جدی نگرفتهاند.