دوران امتحانات همیشه یکی از چالشبرانگیزترین بازهها برای دانشآموزان، بهویژه کنکوریهاست. درست زمانی که باید برای امتحانات تشریحی مدرسه آماده شوید، ذهنتان درگیر تست، درصد و کنکور میشود. سوالی که تقریباً برای همه پیش میآید این است:
**تشریحی بخوانم یا فقط کنکوری؟
امتحانات مهمترند یا کنکور؟
چطور زمانم را بین این دو تقسیم کنم؟**
اگر این سوالها ذهن شما را هم درگیر کرده، این مقاله دقیقاً برای شما نوشته شده است.
چرا امتحانات مدرسه دیگر قابل چشمپوشی نیستند؟
برخلاف سالهای گذشته، تأثیر معدل در کنکور جدیتر از همیشه شده است. دیگر نمیتوان فقط برای «پاس شدن» درس خواند یا گفت بعداً با ترمیم معدل جبران میکنم؛ چون ترمیم معدل هم دردسرهای خاص خودش را دارد.
از طرف دیگر، کمتر از ۲۰ روز بعد از امتحانات نهایی، کنکور برگزار میشود. یعنی نه میشود کنکور را کنار گذاشت، نه میشود امتحانات را نادیده گرفت. کنار گذاشتن هر کدام، آسیب جدی به مسیر شما وارد میکند.
اشتباه رایج دانشآموزان در دوران امتحانات
تجربه نشان داده در این بازه، برخی دانشآموزان دچار افراط یا تفریط میشوند:
- یا فقط تشریحی میخوانند و کاملاً از تستزنی فاصله میگیرند
- یا امتحانات را بیاهمیت میدانند و فقط کنکور میخوانند
- یا بدتر از همه، به دلیل استرس و بلاتکلیفی، هیچکدام را درست انجام نمیدهند
نتیجه؟
هم امتحانات خراب میشود، هم انگیزه کنکور.
اما راه درست چیست؟
پاسخ درست: تعادل هوشمندانه بین امتحانات تشریحی و کنکور
واقعیت این است که نه حذف امتحانات تصمیم درستی است و نه کنار گذاشتن کنکور. بهترین انتخاب، ایجاد یک تعادل منطقی و قابل اجراست؛ تعادلی که از همین حالا باید برایش تمرین کنید.
خبر خوب اینجاست که امتحانات دیماه بهترین فرصت تمرین این تعادلاند.
اصل اول: تکدرس خواندن ممنوع!
یکی از مهمترین اصول مطالعه در دوران امتحانات، تنوع مطالعاتی است. اینکه یک روز کامل فقط یک درس بخوانید نهتنها بازدهی را بالا نمیبرد، بلکه فراموشی مطالب را هم بیشتر میکند.
تنوع باعث میشود:
- مطالب بهتر در ذهن تثبیت شوند
- مرور درسها بهصورت طبیعی انجام شود
- خستگی ذهنی کاهش پیدا کند
اصل دوم: تشریحی را با حل نمونهسوال شروع کنید
برای مطالعه تشریحی، بهترین شروع این است که قبل از خواندن درس، چند نمونهسوال امتحانی حل کنید. این کار چند مزیت مهم دارد:
- یادگیری عمیقتر میشود
- نقاط ضعف و قوتتان مشخص میشود
- میدانید کجا زمان بیشتری بگذارید و کجا نه
تشریحی خواندن یعنی تسلط بر کتاب درسی + حل نمونهسؤال؛ نه چیز بیشتر.
چند مدل دانشآموز در دوران امتحانات داریم؟
بهطور کلی، دانشآموزان را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
- کسانی که تا الان چیزی نخواندهاند و همزمان با امتحانات شروع میکنند
- کسانی که هم در تشریحی و هم در تستزنی جلو هستند
- کسانی که یکی از این دو (یا هر دو) را در حد متوسط بلدند
اما نکته مشترک بین همه چیست؟
در دوران امتحانات، مدرسه تعطیل است و حداقل ۸ ساعت مطالعه در روز کاملاً در دسترس است.
پیشنهاد طلایی: تقسیم هوشمندانه زمان مطالعه
اگر روزانه حدود ۸ ساعت مطالعه دارید، بهترین تقسیمبندی به این شکل است:
🔹 ۵ ساعت تشریحی (با برنامه)
در این ۵ ساعت:
- ابتدا نمونهسوال امتحانی حل کنید
- سپس مطالعه دقیق کتاب درسی
- خلاصهنویسیها را کامل یا اصلاح کنید
- وسواس مطالعاتی را کنار بگذارید
- سرعت مطالعه را بالا ببرید
- همه درسها (حتی عمومیها) را پوشش دهید
هدف این است که نیمسال اول را کامل ببندید تا برای امتحانات خرداد، خیالتان راحت باشد.
🔹 زمان باقیمانده = مطالعه کنکوری
در ساعات باقیمانده (۱ تا ۷ ساعت بسته به شرایط):
- طبق برنامه، کنکوری مطالعه کنید
- تستزنی آموزشی سبک از همان مطالب امتحانی داشته باشید
- ارتباط با تست را قطع نکنید
چرا این روش جواب میدهد؟
با این سبک مطالعه:
- شب امتحانی نمیشوید
- هم امتحانات دیماه را خوب میدهید
- هم از تست و کنکور فاصله نمیگیرید
- ساعت مطالعهتان بالا میرود
- برای شروع جدی از بهمن، آمادهاید
شاید کمی استراحتتان کمتر شود، اما این تمرین حرفهای شدن است.
یک نکته مهم برای کسانی که هنوز شروع نکردهاند
اگر هنوز شروع نکردهاید، همین حالا یک تصمیم قاطع بگیرید.
از آن تصمیمها که بعدها بگویید:
«همهچیز از اینجا شروع شد.»
و اگر در مسیر هستید، بدانید:
شما عالی عمل کردهاید؛ فقط کافیست کمی پرقدرتتر ادامه دهید.
جمعبندی نهایی
- امتحانات و کنکور، هیچکدام قابل حذف نیستند
- تعادل، تنها راه نجات است
- امتحانات دیماه، بهترین فرصت تمرین این تعادلاند
- با ۵ ساعت تشریحی و مطالعه کنکوریِ هوشمندانه، میشود هر دو را با هم جلو برد
و یادتان باشد:
هیچ اتفاقی، اتفاقی اتفاق نمیافتد.
اگر در این مسیر قرار گرفتهاید، حتماً توانااش را هم دارید.