اطلاعات کامل و جامع در مورد رشته مهندسی پزشکی

یکی از رشته‌های مشترک مابین داوطلبان گروه ریاضی و تجربی، رشته مهندسی پزشکی است. در واقع می‌توان در معرفی رشته مهندسی پزشکی به این موضوع اشاره کرد که این رشته یک پل ارتباطی مابین رشته‌های مهندسی و پزشکی است. مهندسی پزشکی یا مهندسی زیست پزشکی که به آن Biomedical engineering نیز گفته می‌شود، نیازهای پزشکی را در زمینه ساخت و ساز ابزارهای پزشکی از طریق مهندسی برطرف می‌کند. مهندسی پزشکی با استفاده از علوم مهندسی ابزارهایی را در حوزه پزشکی تولید می‌کند که برای بسیاری از بیماران مفید است. این رشته علاوه بر اینکه به بیماران کمک می‌کند، کمک دست پزشکان نیز شده است تا در درمان بیماری‌ها بهتر عمل کنند. تیم محتوای حرف آخر در این مطلب به معرفی این رشته می‌پردازد و تمامی اطلاعات کامل در مورد این رشته را به دانش‌آموزان و داوطلبان معرفی می‌کند.

فهرست مطالب:

• معرفی رشته مهندسی پزشکی
• ضرایب قبولی در رشته مهندسی پزشکی
• دروس مهندسی پزشکی
• درس‌های عمومی رشته مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی
• دروس اصلی رشته 
• گرایش های مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی
• گرایش‌های کارشناسی ارشد رشته مهندسی پزشکی
• گرایش‌های دکتری رشته مهندسی پزشکی
• معرفی گرایش‌های رشته مهندسی پزشکی
• کدام گرایش مهندسی پزشکی بهتر است؟
• رشته مهندسی پزشکی بدون کنکور
• رتبه لازم برای قبولی در مهندسی پزشکی
• بهترین دانشگاه‌های خارجی برای تحصیل در مهندسی پزشکی
• بهترین دانشگاه‌های ایران برای تحصیل در مهندسی پزشکی
• نرم‌افزارهای کاربردی رشته مهندسی پزشکی
• فرصت‌های شغلی مهندس پزشکی
• حقوق و درآمد مهندسی پزشکی
• بازار کار مهندسی پزشکی برای خانم‌ها
• دانشگاه‌های رشته مهندسی پزشکی برای گروه ریاضی
• سوالات متداول در مورد رشته مهندسی پزشکی

معرفی رشته مهندسی پزشکی

رشته مهندسی پزشکی همان طور که از نامش پیداست ترکیبی مابین رشته‌های ریاضی و تجربی است. رشته‌های مهندسی مانند مکانیک، کامپیوتر و الکترونیک همراه با رشته‌های پزشکی برای راحتی بیماران و پزشکان، ابزارهای پزشکی تولید می‌کنند. دانشجویان در رشته مهندسی پزشکی یاد می‌گیرند که اندام‌های مصنوعی برای اعضای از دست رفته یا ناقص بدن انسان طراحی کنند. این رشته دانشجویانی را آموزش می‌دهد تا بتوانند تجهیزات پزشکی مناسبی در اختیار جامعه پزشکی قرار دهند. بنابراین داوطلبانی که می‌خواهند در رشته مهندسی پزشکی تحصیل کنند باید در درس‌هایی مانند ریاضی و فیزیک مهارت زیادی داشته باشند. تراز بالا برای این دو درس می‌‌تواند عامل مهمی برای موفقیت داوطلبان در کنکور باشد.

ضرایب قبولی در رشته مهندسی پزشکی

داوطلبان گروه ریاضی در زیر گروه 1 می‌توانند این رشته را انتخاب کنند. مهندسی پزشکی در زیر گروه 1 قرار دارد و داوطلبان برای قبولی در این رشته باید به ضرایب زیر دقت کنند:

• ریاضی: ضریب 4
• فیزیک: ضریب 3
• شیمی: ضریب 3

دروس مهندسی پزشکی

داوطلبان و دانش‌آموزانی که در این رشته دانشگاهی قبول شدند باید در 4 سال حدوداً 140 واحد را پشت سر بگذارند. این 140 واحد شامل دروس عمومی، پایه، تخصصی و اختیاری است. دانشجویان باید در مقطع کارشناسی دروس زیر را برای رشته مهندسی پزشکی مطالعه کنند:

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس پایه: 26 واحد
• دروس اصلی: 47 واحد
• دروس تخصصی: 47 واحد

درس‌های عمومی رشته مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی

رشته مهندسی پزشکی از 4 گرایش اصلی تشکیل شده است. هر کدام از این گرایش‌ها دارای درس‌های عمومی و تخصصی هستند. اما درس‌های عمومی این 4 گرایش با یکدیگر مشترک هستند. درس‌های عمومی رشته مهندسی پزشکی عبارتند از:

• محاسبات‌ عددی‌
• استاتیک‌ و مقاومت‌ مصالح‌ در مهندسی‌ پزشکی‌
• ریاضیات‌ مهندسی‌
• مقدمه‌ای‌ بر مهندسی‌ پزشکی‌ زیستی‌
• تجهیزات‌ عمومی‌ بیمارستان‌ها و کیلینیک‌های‌ پزشکی‌
• ریاضی‌ عمومی‌
• معادلات‌ دیفرانسیل‌
• فیزیک‌ عمومی
• برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر
• الکترونیک‌
• مدارهای‌ منطقی‌
• بهداشت‌ عمومی‌
• اصول‌ توانبخشی‌ وسایل‌ و دستگاه‌ها
• اصول‌ و کلیات‌ مدیریت‌ خدمات‌ بهداشتی‌ ـ درمانی‌
• اصول‌ سیستم‌های‌ رادیولوژی‌ و رادیوتراپی‌
• فیزیولوژی‌
• آناتومی‌
• فیزیک‌ پزشکی‌
• زبان‌ تخصصی‌ مهندسی‌ پزشکی‌
• بیوفیزیک‌
• کارورزی‌
• پروژه‌
• آمار حیاتی‌ و احتمالات
• مدارهای‌ الکتریکی‌

دروس اصلی رشته مهندس پزشکی

• فیزیولوژی
• آناتومی
• ریاضیات مهندسی
• مديريت خدمات بهداشتي درماني
• ايمني و حفاظت الكتريكي
• سيگنال‌ها و سيستم‌ها
• مديريت فني تجهيزات و استانداردهاي ايمني پزشكي
• فرآيندهاي فيزيولوژيك
• انفورماتيك پزشكي
• فراصورت در پزشكي
• بيومكانيك باليني
• شبيه‌سازي و مدل‌سازي سيستم‌هاي بيولوژيكي
• پردازش سيگنال‌هاي حياتي
• بيومتريال
• تصويرگري پزشكي و پردازش تصوير
• ليزر و كاربردهاي آن در مهندسي پزشكي
• آزمایشگاه مهندسي بالینی 1 و 2
• سیستم‌های اطلاع‌رسانی پزشکي

گرایش های مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی

گرایش‌های زیادی برای رشته مهندسی پزشکی در دانشگاه‌های مختلف ارائه می‌شود. اما در حالت کلی اکثر دانشگاه‌ها برای تحصیل در مقطع کارشناسی تنها 4 گرایش اصلی در اختیار داوطلبان قرار می‌دهند. گرایش‌های رشته مهندسی پزشکی برای مقطع کارشناسی عبارتند از:

• گرایش بالینی
• گرایش بیوالکتریک
• گرایش بیومکانیک
• گرایش بیومتریال

گرایش‌های کارشناسی ارشد 

یکی از مهم‌ترین نکات مثبت در مورد رشته مهندسی پزشکی امکان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر است. دانشجویان می‌توانند پس از فارغ‌التحصیل شدن در مقطع کارشناسی ارشد نیز به ادامه تحصیل بپردازند. این رشته در مقطع ارشد شامل 38 واحد درسی است که 24 واحد آن مربوط به دروس تخصصی، 2 واحد سمینار و 12 واحد مربوط به پروژه می‌شود. گرایش‌های این مقطع به صورت زیر هستند:

• مهندسی ورزش
• مهندسی بافت
• مهندسی بیو مواد
• مهندسی بیومکانیک
• مهندسی بیوالکتریک

گرایش‌های دکتری رشته مهندسی پزشکی

• مهندسی بیومتریال
• مهندسی بیومکانیک
• مهندسی بیوالکتریک

معرفی گرایش‌های رشته مهندسی پزشکی

1) گرایش بیوالکتریک

گرایش بیوالکتریک یا گرایش زیست الکترومغناطیس (Bioelectromagnetics) یکی از محبوب‌ترین گرایش‌های این رشته در مقطع کارشناسی است. دانشجویان در این گرایش یاد می‌گیرند که چگونه از اصول مهندسی مانند اصول الکتریکی، مغناطیسی یا الکترومغناطیسی در زمینه پزشکی استفاده کنند. دانشجویانی که در این گرایش تحصیل می‌کنند علاوه بر مطالعه گرایش‌های مهندسی برق برخی از درس‌های مهندسی کامپیوتر یا فناوری اطلاعات را نیز سپری می‌کنند. دانشجویانی که در این رشته تحصیل می‌کنند بیشتر با درس‌های رشته مهندسی برق سروکار دارند.

با یک زبان ساده می‌توان گفت دانشجویانی که در این گرایش تحصیل می‌کنند از حوزه‌های الکترونیک و کامپیوتر در حوزه پزشکی استفاده می‌نمایند. دانشجویانی که در این گرایش تحصیل می‌کنند بعد از فارغ‌التحصیلی توانایی‌های زیر را به دست می‌آورند:

• ساخت وسایل و تجهیزاتی که در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد
• طراحی و ساخت سیستم‌های تصویربرداری
• طراحی سیستم‌های مانیتورینگ
• طراحی سیستم‌های گفتار درمانی
• و …

دروس تخصصی گرایش بیوالکتریک

• مدارهای‌ الکتریکی
• ماشین‌های‌ الکتریکی‌ مستقیم‌ و متناوب
• الکترونیک
• میکروپروسسور
• مخابرات‌ آنالوگ‌ و دیجیتال
• تکنیک‌ پالس
• حفاظت‌ الکتریکی‌ در سیستم‌های‌ بیمارستانی‌
• سیستم‌های‌ کنترل‌ خطی‌
• اندازه‌گیری‌ الکترونیکی
• تجزیه‌ و تحلیل‌ سیستم‌ها
• مقدمه‌ای‌ بر هوش‌ محاسباتی‌ و زیستی‌

2) گرایش بیومکانیک

گرایش بیومکانیک برای دانشجویانی بیشتر مناسب است که به درس‌های رشته مکانیک نیز علاقه دارند. در واقع می‌توان گفت دانشجویان در رشته مهندسی پزشکی چندین رشته را مطالعه می‌کنند. دانشجویانی که در این رشته تحصیل می‌کنند موضوع‌هایی مانند ساخت دست و پای مصنوعی، ساخت دریچه‌های قبل، ساخت مفاصل مصنوعی و … را یاد می‌گیرند. هدف گرایش بیومکانیک، تحلیل حرکت اندام و کاربرد رباتیک برای درمان بیماری‌هاست.

دروس تخصصی گرایش بیومکانیک

• ارتز و پروتز
• دینامیک‌ و ارتعاشات‌ در مهندسی‌ پزشکی‌
• خواص‌ مواد مهندسی‌
• مقدمه‌ای‌ بر کاربرد مواد مهندسی‌ در پزشکی
• مکانیک‌ سیالات‌
• کینزیولوژی‌ و بیومکانیک‌ مقدماتی‌
• طراحی‌ اجزا
• دینامیک‌ ماشین‌
• ترمودینامیک‌ و انتقال‌ حرارت‌
• طراحی‌ و تولید به‌ کمک‌ کامپیوتر
• شیمی‌ عمومی
• بیوشیمی‌

3) گرایش بیومواد

گرایش بیومواد همان طور که از نامش پیداست بر روی تهیه مواد مختلف مصنوعی تمرکز دارد. دانشجویانی که در این گرایش تحصیل می‌کنند با مواد مختلفی مانند پلیمرها، سرامیک‌ها، کامپوزیت‌ها برای ساخت مواد فلزی و تجهیزات آن در بدن انسان آشنا می‌شوند.

دروس تخصصی گرایش بیومواد

• فرآیند شکل‌دهی‌ و ساخت‌ بیومتریال‌ها
• پروتزهای‌ بیومتریال‌ها
• ترمودینامیک‌
• شیمی‌ عمومی‌
• خواص‌ مواد مهندسی‌
• مقدمه‌ای‌ بر کاربرد مواد مهندسی‌ در پزشکی‌
• پدیده‌های‌ نفوذ
• انتقال‌ جرم‌ و انتقال‌ حرارت‌
• کارگاه‌ آزمون‌های‌ بیولوژیکی‌
• شیمی‌ آلی‌
• دینامیک‌ و ارتعاشات‌ در مهندسی‌ پزشکی‌
• مکانیک‌ سیالات‌، بیوشیمی‌

کدام گرایش مهندسی پزشکی بهتر است؟

بسیاری از داوطلبان با این سوال مواجه می‌شوند که کدام گرایش مهندسی پزشکی بهتر است؟ برای اینکه بتوانیم به این سوال پاسخ مناسبی دهیم باید علایق خود را در مورد رشته این رشته بدانیم. هیچ زمانی نمی‌توان گفت این گرایش بهتر از گرایش دیگر است. این موضوع کاملا بستگی به خود شما دارد. به هر گرایشی از این رشته علاقه دارید باید در آن به ادامه تحصیل بپردازید.

رشته مهندسی پزشکی بدون کنکور

برخی از رشته‌های گروه تجربی و گروه ریاضی بدون کنکور دانشجو می‌پذیرند. یکی از این رشته‌ها، مهندسی پزشکی است. اما پذیرش در این رشته بر اساس شرایط دانشگاه و سوابق تحصیلی داوطلبان صورت می‌گیرد. داوطلبان و دانش‌آموزان می‌توانند بر اساس سابقه تحصیلی این رشته را در دانشگاه‌های زیر مطالعه کنند:

• دانشگاه صنعتی سهند – تبریز : بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه غیرانتفاعی علامه محدث نوری – نور: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه غیرانتفاعی علم و هنر – یزد (محل تحصیل واحد یزد): بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی آفرینش – بروجرد: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی قوچان: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی پویندگان دانش – چالوس: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی خزر – محمود آباد: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی رحمان – رامسر: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی روزبهان – ساری: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی زاگرس – کرمانشاه: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی سنا – ساری: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی صنعتی مازندران – بابل: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی علوم و فناوری آریان – بابل: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی فخرالدین گرگانی – گرگان: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان فارس – مرکز شیراز: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان قزوین – مرکز قزوین: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان یزد – مرکز یزد: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی کسری – رامسر: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی مازیار – رویان نور: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی هدف – ساری: بر اساس سوابق تحصیلی
• موسسه غیرانتفاعی هرمزگان – بیرجند: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان اصفهان – مرکز اصفهان: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان البرز – مرکز کرج: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان تهران – تهران شمال: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی – مرکز مشهد: بر اساس سوابق تحصیلی
• دانشگاه پیام نور استان سمنان – مرکز سمنان: بر اساس سوابق تحصیلی

رتبه لازم برای قبولی در مهندسی پزشکی

بهترین دانشگاه‌های خارجی برای تحصیل در مهندسی پزشکی

اگر می‌خواهید برای این رشته در یکی از دانشگاه‌های خارج از کشور تحصیل کنید باید حتما به سایت دانشگاه‌ها مراجعه کنید. اطلاعات کامل در مورد این رشته در این سایت‌ها برای دانشجویان قرار دارد. بهترین دانشگاه‌های خارج از کشور برای این رشته عبارتند از:

• دانشگاه MIT
• دانشگاه تگزاس در آستین
• دانشگاه ویرجینیا
• دانشگاه واشنگتن
• دانشگاه جان هاپکینز
• انستیتوی فناوری جورجیا
• دانشگاه کالیفرنیا – سن دیگو
• دانشگاه کارنگی ملون

بهترین دانشگاه‌های ایران برای تحصیل در مهندسی پزشکی

• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران
• دانشگاه شهید بهشتی – تهران
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه صنعتی همدان
• دانشگاه صنعتی سهند – تبریز
• دانشگاه صنعتی شاهرود
• دانشگاه شاهد – تهران
• مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا
• غیرانتفاعی شیخ بهایی – اصفهان
• غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی – اصفهان
• غیرانتفاعی ایوانکی

نرم‌افزارهای کاربردی رشته مهندسی پزشکی

• نرم‌افزار متلب
• نرم‌افزار LabVIEW
• نرم‌افزار Pspice
• نرم‌افزار Proteus
• نرم‌افزار سالیدورک
• نرم‌افزار کتیا
• نرم‌افزار میمیکس

فرصت‌های شغلی مهندس پزشکی

• ساخت اندام‌های مصنوعی برای اعضای از دست رفته
• ساخت ربات‌های مخصوص برای جراحی
• ساخت پروتزهای پیشرفته
• ساخت داروهای جدید
• طراحی و ساخت دستگاه‌های آزمایشگاهی و الکترونیکی
• طراحی و ساخت سیستم‌های اندازه‌گیری پزشکی
• تعمیر و نصب تجهیزات پزشکی پیشرفته
• انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی
• ساخت سیستم‌های مانیتورینگ مانند دستگاه کنترل خون و …
• ساخت انواع روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی و …
• و …

حقوق و درآمد مهندسی پزشکی

رشته مهندسی پزشکی در تمام دنیا از حقوق و درآمد بسیار مناسبی برخوردار است. اما در ایران شاید این رشته زیاد مورد توجه قرار نگرفته است، زیرا داوطلبان و دانش‌آموزان اطلاعات کمی از این رشته دارند. در حالت کلی می‌توان گفت درآمد این رشته بسیار مناسب است اما نه در حد رشته‌های پزشکی و داروسازی.

بازار کار مهندسی پزشکی برای خانم‌ها

یکی از بیشترین انتقاداتی که به این رشته می‌شود در مورد قبولی خانم‌ها در این رشته است. اما این یک طرز فکر اشتباه است. تمامی داوطلبان دختر و پسر می‌توانند در این رشته، تحصیل کنند. بنابراین این رشته هیچ تبعیض جنسیتی ندارد و تمامی داوطلبان و دانش‌آموزان دختر نیز می‌توانند در آن به ادامه تحصیل بپردازند.

دانشگاه‌های رشته مهندسی پزشکی برای گروه ریاضی

• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه شاهد – تهران
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران (پردیس خودگردان)
• دانشگاه صنعتی سهند – تبریز
• دانشگاه شهید بهشتی – تهران
• دانشگاه صنعتی شاهرود
• دانشگاه صنعتی همدان
• دانشگاه غیرانتفاعی ایوانکی
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه یزد
• دانشگاه غیرانتفاعی شیخ بهایی – اصفهان
• دانشگاه غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی
• دانشگاه غیرانتفاعی دانش البرز-آبیک
• دانشگاه نیشابور
• مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا
• دانشگاه میبد

سوالات متداول در مورد رشته مهندسی پزشکی

1) رشته مهندسی پزشکی برای کدام داوطلبان مناسب است؟

تمامی داوطلبان گروه تجربی و ریاضی می‌توانند این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.

2) مهندسی پزشکی در چه مقطع‌هایی برای ادامه تحصیل وجود دارد؟

دانشجویان می‌توانند این رشته را از مقطع کارشناسی شروع کنند و تا دکتری ادامه دهند.

3) آیا این رشته بدون کنکور دانشجو قبول می‌کند؟

همان طور که در مطلب نیز اشاره شد برخی از دانشگاه‌ها بر اساس سوابق تحصیلی برای این رشته دانشجو می‌پذیرند.