زیستشناسی بدون اغراق مهمترین درس کنکور تجربی است؛ درسی با بالاترین ضریب که میتواند رتبه شما را متحول کند. اگر زیست را درست بخوانید، یک قدم بزرگ از رقبایتان جلو میافتید و اگر اشتباه بخوانید، حتی با ساعت مطالعه بالا هم نتیجه دلخواه نمیگیرید.
در این مقاله، بهصورت صفر تا صد و کاربردی به همهی نکات مهم زیست کنکور میپردازیم؛ از ضریب و تعداد سوالات گرفته تا روش درست مطالعه، فصلهای مهم، بودجهبندی، منابع پیشنهادی، مرور و خلاصهنویسی.
ضریب زیستشناسی در کنکور تجربی
زیستشناسی با ضریب ۱۲، بالاترین ضریب را در بین دروس اختصاصی رشته تجربی دارد.
یعنی:
- هر تست زیست ≈ چند تست ریاضی یا فیزیک ارزش دارد
- ضعف در زیست، بهشدت به تراز کل ضربه میزند
- تسلط بر زیست = شانس رتبه برتر شدن
کتابهای زیستشناسی کنکور
برای کنکور، باید سه کتاب زیستشناسی را بهطور کامل مطالعه کنید:
- زیست دهم: ۷ فصل
- زیست یازدهم: ۹ فصل
- زیست دوازدهم: ۸ فصل
مجموعاً با ۲۴ فصل مفهومی، ترکیبی و حفظی–تحلیلی طرف هستید.
تعداد سوالات زیست در کنکور
طبق آخرین کنکورهای برگزارشده:
- تعداد سوالات زیست: ۵۰ سوال
- سوالات بهشدت ترکیبی و مفهومی هستند
- شیوه بیان طراحها متفاوت و گاهی کاملاً بازی با کلمات است
نکته مهم: بسیاری از داوطلبان «نکته را بلدند» اما بهخاطر تغییر بیان طراح، نمیتوانند تست را حل کنند.
روش اصولی مطالعه زیستشناسی کنکور
1. مطالعه دقیق متن کتاب درسی (مهمترین مرحله)
در زیست، کتاب درسی پادشاه است. هنگام مطالعه باید:
- قیدها، فعلها و کلمات مقایسهای را دقیق بخوانید
- شکلها را خطبهخط و مفهومبهمفهوم بررسی کنید
- حاشیهنویسی مختصر و هدفمند داشته باشید
2. استفاده هوشمندانه از درسنامه
- فقط برای رفع اشکال از درسنامه استفاده کنید
- حفظِ جداگانهی نکات بدون ریشهی کتاب = اشتباه
- هر نکته را در متن کتاب پیدا کنید و بفهمید از کجا آمده
3. تستزنی؛ قلب یادگیری زیست
زیست شناسی یعنی تسلط با تست:
- تست زیاد بزنید
- با انواع بیان طراح آشنا شوید
- هر تست را کامل تحلیل کنید، حتی تستهای درست
بودجهبندی زیست کنکور (بر اساس کنکور ۱۴۰۱)
زیست دهم
- فصل ۴ (قلب و رگها): پرتعدادترین سوال
- فصل ۲: مهم و پرسوال
- ترکیب فصل ۳ با سایر فصلها
- سایر فصلها: تکسوال یا کمسوال
زیست یازدهم
- فصل ۷ (تولیدمثل): بسیار مهم (۳–۴ سوال)
- فصلهای گیاهی ۸ و ۹: پرسوال و مفهومی
- سؤالات ترکیبی جانوری و گیاهی نقش مهمی دارند
زیست دوازدهم
- فصلهای ۱ تا ۶: همگی سوالخیز
- فصل ۳، ۵ و ۶: سنگینتر و مهمتر
- زیست دوازدهم بیشترین سهم را در کنکور دارد
حدود ۱۴٪ سوالات مربوط به جانوریهای ترکیبی دهم و یازدهم است.
فصلهای مهم و سؤالخیز زیستشناسی
مهمترین فصلها بهطور خلاصه:
- زیست دهم: فصل ۴ ← فصل ۲
- زیست یازدهم: فصل ۷ ← فصلهای ۸ و ۹
- زیست دوازدهم: فصلهای ۱ تا ۶ (بهویژه ۳، ۵ و ۶)
بهترین منابع زیستشناسی کنکور
1. منبع آموزشی
برای آموزش کامل و اصولی:
- زیست خیلی سبز
مناسب برای:
- پایه ضعیف
- آموزش مفهومی
- دانشآموزانی که معلم قوی نداشتهاند
2. منبع تست و سطح بالا
- آزمونهای آزمایشی (قلمچی، گاج، گزینه دو)
- سوالات آزمونها، بسیار استاندارد و نکتهدار هستند
3. کتاب IQ زیست
- منبع سنگین و چالشی
- فقط برای کسانی که:
- درصدشان حداقل ۴۰–۵۰٪ است
- آموزش را کامل کردهاند
⚠️ اگر درصد زیستتان پایین است، سراغ IQ نروید.
اول پایه را بسازید، بعد سراغ منابع سنگین بروید.
روشهای مرور زیستشناسی
مرور کوتاهمدت (روزانه)
- شبها ۳۰ تا ۶۰ دقیقه
- مرور تیترها، حاشیهنویسیها و نمودارها
- نه حفظ مجدد، نه مطالعه خطبهخط
مرور قبل از شروع مبحث جدید
- نگاه سریع به تیترها
- مرور یادداشتها
- حل ۲ تست از مبحث قبلی
مرور بلندمدت
- بسپارید به برنامه آزمونها
- حتی اگر آزمون نمیدهید، طبق برنامه راهبردی جلو بروید
آیا زیستشناسی نیاز به خلاصهنویسی دارد؟
✅ بله، اما نه خلاصهنویسی معمولی
خلاصهنویسی زیست باید:
- ترکیبی باشد
- نکات پراکندهی یک موضوع را از دهم، یازدهم و دوازدهم جمع کند
مثال:
- تمام نکات مربوط به یک هورمون
- تمام نقشهای بافت پوششی
- همه نکات دفاع اختصاصی بدن
- تمام حشرات، گیاهان یا اندامهای مشابه
همچنین:
- خلاصههای درختی و نموداری برای مرورهای شبانه عالی هستند.
جمعبندی نهایی
زیستشناسی:
- مهمترین درس کنکور تجربی است
- بدون تستزنی زیاد، نتیجه نمیدهد
- با مطالعه اصولی، مرور درست و منبع مناسب میتواند نجاتدهنده رتبه شما باشد
اگر این مقاله برایتان مفید بود، حتماً آن را با دوستان کنکوریتان به اشتراک بگذارید 🌱
موفق باشید و با قدرت ادامه بدهید 💪