اینکه هی میگیم از فردا جدی شروع میکنم… از ساعت رُند… از شنبه… از ماه بعد…
اما آخرش یا شروع نمیکنیم، یا اینقدر دیر شروع میکنیم که باز هم کار عقب میافتد.
این مقاله دقیقاً برای همین لحظههاست؛ لحظههایی که میخوای شروع کنی اما یک نیروی نامرئی ترمزت را میکشد. بیاییم اول بفهمیم ریشهی اهمالکاری چیه، بعد با هم بریم سراغ راهحلهای عملی و قابل اجرای آن.
ریشههای اصلی اهمالکاری کنکوری
1. ترس از شکست
همیشه یک صدای کوچک ته دلمان میگوید:
«اگه بخونم و نتیجه نگیرم چی؟»
«اگه شروع کنم و نتونم ادامه بدم چی؟»
خیلی وقتها ما شروع نمیکنیم تا شکست نخوریم. ولی paradox ماجرا این است: دقیقاً به خاطر همین نترسیدن از شکست، شکست واقعی اتفاق میافتد.
2. کمالگرایی؛ قاتل آرام مطالعه
کمالگرایی یعنی: یا همهچیز عالی و بینقص باشد… یا اصلاً شروع نمیکنم.
این همان «صفر و صدی» معروف است.
کمالگرایی باعث میشود شروع مطالعه را عقب بیندازیم چون احساس میکنیم شرایط «کاملاً ایدهآل» نیست.
3. وابستگی به انگیزه
خیلیها فکر میکنند تا انگیزه نداشته باشند، نمیتوانند بخوانند.
اما واقعیت این است که انگیزه پایدار نیست.
روزهای زیادی پیش میآید که حال و حوصله نداریم.
برای همین نیاز به روتین ثابت داریم؛ عادتی که حتی در روزهای بیحوصله هم بتوانیم با بازده کمتر ادامه بدهیم.
4. برنامهریزی اشتباه
وقتی برنامهای سنگین یا غیرواقعی مینویسی، طبیعی است که نتوانی اجراش کنی.
برنامهای که برای تو مناسب نباشد، بیشتر از اینکه کمک کند، تو را ناامید میکند.
5. حواسپرتی با موبایل و شبکههای اجتماعی
یک چک ۵ دقیقهای اینستاگرام…
میشود ۵۰ دقیقه، بعد میشود ۲ ساعت.
وقتی شروع عقب بیفتد، ذهن میگوید: «دیگه دیره، از فردا!»
راهحلهای عملی برای درمان اهمالکاری
1. قانون طلایی ۵ دقیقه
به خودت بگو:
«فقط ۵ دقیقه میخونم. همین.»
نه بیشتر، نه کمتر.
مغز وقتی شروع را تجربه کند، ادامه را آسانتر میبیند. ۹۰ درصد مواقع همان ۵ دقیقه تبدیل میشود به ۳۰ دقیقه یا یک ساعت.
2. کوتاه کردن بازههای مطالعه
وقتی درگیر اهمالکاری هستی، هدفت نباید ۳ ساعت مطالعهی مداوم باشد.
بازهها را کوتاه کن.
بعد از مدتی که کنترل بیشتری پیدا کردی، میتوانی بازهها را افزایش بدهی.
3. تکنیک پومودورو
• ۲۵ دقیقه تمرکز
• ۵ دقیقه استراحت
این روش بهترین تمرین برای شروع و بهترین راه برای جلوگیری از حواسپرتی است.
4. نوشتن لیست کارهای روزانه
شب قبل از خواب، لیست کوتاه و قابل انجام بنویس.
نه ۲۰ مورد!
یک لیست منطقی که تیک زدنش حس خوب بدهد.
نکته مهم:
«نوشتن برنامه فردا» را خودش بگذار یکی از تسکهای لیست. تا مجبور شوی انجامش بدهی.
5. دور کردن موبایل
یا موبایل را در اتاق دیگر بگذار،
یا از برنامههای محدودکننده استفاده کن.
مهم این است که موبایل در دسترس نباشد.
6. تکنیک «غیررند شروع کن»
منتظر ساعت ۸:۰۰ یا ۹:۰۰ نباش!
با ساعتهای غیررند شروع کن:
۸:۱۳
۱۰:۴۲
۱۱:۰۷
این روش ذهن را از تله «شروع دقیق از یک ساعت مشخص» نجات میدهد.
7. فاصله کم بین بیداری تا شروع
بعد از بیدار شدن، حداکثر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه وقت داری کار را شروع کنی.
اگر بیشتر شود، وارد چرخه تعلل میشوی.
حرف آخر
لطفاً خودتان را سرزنش نکنید.
هیچکس یکشبه اهمالکاریاش را درمان نکرده.
این مهارت نیاز به تمرین، تکرار و صبر دارد.
تو فقط باید امروز یک قدم کوچک برداری، فردا کمی بهتر، و پسفردا کمی واقعیتر.
برنامهات را دوباره بچین؛
این بار سادهتر، قابل انجامتر و بدون کمالگرایی.
شروع کن، حتی اگر با توان ۳۰ درصد باشد.
شروع کوچک تو… همان جرقهای است که همهچیز را تغییر میدهد.