یکی از اشتباهات رایج بین داوطلبان کنکور این است که تصور میکنند با تماشای فیلمهای آموزشی یا دیدن حل سؤال توسط استاد، واقعاً «یاد گرفتهاند». در حالی که این نوع یادگیری بیشتر از جنس فهمیدن است؛ نه مسلط شدن.
برای اینکه یک مطلب در ذهن شما ماندگار شود و بتوانید در شرایط آزمون از آن استفاده کنید، نیاز به حل سؤال و تمرین فعال دارید. در این مقاله بهطور کامل توضیح میدهیم چرا یادگیری با نگاه کردن کافی نیست و چطور باید از فهمیدن به تسلط برسید.
یادگیری با نگاه کردن؛ فهمیدن بدون توانایی اجرا
وقتی فیلم آموزشی تماشا میکنید یا استاد در کلاس برایتان سؤال حل میکند، مغز شما روند حل را «درک» میکند. همین باعث میشود احساس کنید:
«خب منم بلدم، خیلی ساده بود!»
اما این یک توهم یادگیری است. چون تا زمانی که خودتان دست به قلم نشوید، نمیتوانید تشخیص دهید آیا واقعاً توانایی حل مستقل سؤال را دارید یا نه.
یادگیری با حل سؤال؛ مسیر رسیدن به تسلط
برای مسلط شدن، باید ذهن شما بتواند راهحل را از صفر شروع کند؛ بدون اینکه کسی جلوتر راهنماییتان کند.
این مسئله فقط با حل سؤال، تست آموزشی و تمرین مرحلهای اتفاق میافتد.
مسیر درست این است که:
- ابتدا مفهوم را بفهمید
- سپس از تستهای سادهٔ آموزشی شروع کنید
- بعد سراغ تستهای تیپبندیشده بروید
- در نهایت تستهای زماندار و آزمونی را کار کنید
روش درست استفاده از فیلمهای آموزشی
برای اینکه درگیر توهم یادگیری نشوید، هنگام دیدن آموزش این روش را اجرا کنید:
- سؤال را ببینید و ویدئو را استاپ کنید
- خودتان سعی کنید حلش کنید
- سپس ویدئو را پخش کنید و راهحل استاد را با پاسخ خودتان مقایسه کنید
- اگر استاد سؤال را حل کرد، شما بعد از او دوباره حل کنید
این کار باعث میشود از حالت مشاهدهگر منفعل به حلکنندهٔ فعال تبدیل شوید.
اهمیت تستهای تیپبندیشده
کتابهایی که تستها را بر اساس تیپ طبقهبندی کردهاند، بهترین ابزار برای تسلطاند.
چون شما ابتدا با سؤالهای آشنا شروع میکنید و بهتدریج به سراغ تیپهای جدید میروید.
حتی اگر تست در مدرسه، فیلم یا جزوه دیده شده باشد، باز هم تکرارش مفید است؛ چون هر تکرار باعث تقویت مسلط شدن میشود.
«نزده» یعنی ضعف؟ نه! نشانهٔ درست یاد گرفتن است
بسیاری از داوطلبان از اینکه سؤال را نزده بگذارند، احساس ضعف میکنند.
در صورتی که «نزده» دقیقاً نشان میدهد:
- یا مطلب را هنوز کامل بلد نیستید
- یا آن را فهمیدهاید ولی هنوز به تسلط نرسیدهاید
این یک مرحلهٔ طبیعی در فرآیند یادگیری است.
اگر اشتباه میزنید، یعنی فهمتان ناقص بوده.
ولی اگر نزده میگذارید، یعنی آگاهید که هنوز برای این تست آماده نیستید.
این نشانهٔ بالا رفتن دقت و بلوغ مطالعاتی است، نه ضعف.
چطور از تستهای ساده به تستهای سخت برسیم؟
پیشنهاد عملی:
- از تستهای بسیار ساده و تشریحی شروع کنید
- تستهایی را بزنید که قبلاً دیدهاید
- سپس سراغ تیپهای جدید بروید
- بعد از دورهٔ آموزشی، تستهای زماندار بزنید
- در نهایت شبیهسازی آزمون را اجرا کنید
این روش کمک میکند درسهای سخت مثل ریاضی و فیزیک هم قابل مدیریت شوند و دیگر نتوانید بگویید «وقتی خودم تنها هستم نمیتونم تست بزنم».
جمعبندی
فهمیدن قدم اول است، امّا تنها با حل سؤال و تمرین میتوانید به مرحلهٔ تسلط برسید.
پس از حالت تماشاگر بودن خارج شوید، تستهای ساده را شروع کنید، تیپها را بشناسید و بهتدریج قدرت حل مستقل را در خودتان بسازید.
این مسیر نهتنها مانع فرار از درسهای سنگین میشود، بلکه به شما کمک میکند در جلسات آزمون با اعتمادبهنفس و تسلط عمل کنید.
موفق باشید و در پناه حق.