در این مقاله قراره دربارهی یکی از مهمترین چالشهای این روزهای شما صحبت کنیم؛ اینکه چطور بین درسهای امتحان نهایی و آمادگی برای کنکور تعادل برقرار کنیم و یک برنامهریزی اصولی، واقعی و قابل اجرا داشته باشیم؛ نه از اون برنامههای رویایی که فقط روی کاغذ قشنگن!
آیا باید فقط برای نهایی بخوانم یا تستی هم کار کنم؟
یکی از دغدغههای اصلی دانشآموزها اینه که آیا باید تمام تمرکزشون رو روی امتحانات نهایی بذارن یا برن سراغ تستهای کنکوری.
پاسخ ساده است: هر دو رو با هم جلو ببرید.
امتحانات نهایی و کنکور نه دو مسیر جدا، بلکه دو یار مکمل هستند. وقتی برای نهایی خوب میخونی، پایهت برای تستزنی قویتر میشه؛ وقتی تست کار میکنی، دقتت در پاسخدهی تشریحی بالا میره. پس لازم نیست یکی رو قربانی اون یکی کنید. مسیرتون باید موازی پیش بره؛ با آرامش و نظم.
الگوریتم برنامهریزی روزانه: سه بخش طلایی
برای اینکه برنامهت واقعاً قابل اجرا باشه، باید در هر روز سه بخش اصلی داشته باشه:
- مطالعه تشریحی (برای فهم دقیق مطالب و آمادگی امتحانات نهایی)
- مطالعه تستی (برای آمادگی کنکور و تسلط مفهومی)
- مرور و جمعبندی کوتاه روزانه
حتی اگر روزهایی مدرسه خیلی طولانی شد و وقت کم آوردی، هیچکدوم از این سه بخش رو حذف نکن؛ فقط حجمش رو کم کن. مثلاً اگه معمولاً ۲۰ تست زیست میزنی، روز شلوغ ۵ یا ۱۰ تا بزن ولی روال مطالعهت حفظ بشه. این نظم کوچک، معجزه میکند.
برنامهریزی هفتگی با سهمبندی هوشمندانه دروس
قدم بعدی اینه که یه برنامه هفتگی حرفهای برای خودت بنویسی؛ طوری که سهم هر درس مشخص باشه.
سه معیار اصلی برای این سهمبندی:
- ضریب درس در کنکور
- اهمیت درس در امتحانات نهایی
- سطح تسلط خودت روی اون درس
مثلاً اگر در زیست ضعیفی، باید پارتهای بیشتری در هفته براش در نظر بگیری؛ اگر عربی رو خوب بلدی، پارتها کمتر باشن.
در هر درس مشخص کن که چند جلسه برای مطالعه تشریحی و چند جلسه برای تستی وقت میذاری. این کار باعث میشه برنامهت دقیق،واقعبینانه و کاملاً شخصیسازیشده باشه.
تبدیل برنامه هفتگی به برنامه روزانه
بعد از اینکه پارتهای هفتگی رو چیدی، باید اونها رو تبدیل کنی به برنامهی روزانه بر اساس شرایطت:
- اگر مدرسه میری، روزهایی که زودتر میای خونه پارتهای بیشتر بذار.
- روزهایی که دیرتر میای، حجم برنامه رو کمتر کن ولی نظم رو حفظ کن.
از نوشتنهای کلی مثل «میخوام زیست بخونم» پرهیز کن.
بهجاش بنویس: «زیست فصل گردش مواد، صفحات ۴۵ تا ۶۰، ۵ سوال تشریحی و ۲۰ تست تحلیلی».
هرچقدر جزئیات بیشتری مشخص کنی، سردرگمی کمتر میسه و اهمالکاری از بین میره.
تعهد و انعطاف؛ دو رکن اصلی موفقیت در اجرا
برنامهی خوب بدون تعهد اجرا نمیشه.
اگر به هر دلیل اجرای کامل برنامه ممکن نبود (مثلاً مریض شدی یا شرایط خاص پیش اومد)، باید انعطاف داشته باشی و بتونی پارتها رو جابجا کنی، نه حذف.
ولی مراقب باش بهانهتراش نباشی! انعطاف نباید تبدیل بشه به بینظمی.
با تعهد کامل وارد برنامهریزی شو؛ و مطمئن باش کسی که متعهد بمونه، حتی عقبافتادگیهاش رو راحت جبران میکنه.
بررسی و اصلاح هفتگی برنامه
آخر هر هفته، یه جلسه بررسی و اصلاح برنامه برای خودت برگزار کن.
اگر مشاور داری، با مشاورت شرایط هفته رو بررسی کن.
اگر نداری، خودت بنویس:
- این هفته چی خوب پیش رفت؟
- چی عقب افتاد؟
- چه تغییری لازمه تو برنامهت بدی؟
این جلسه خودارزیابی فقط ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول میکشه، ولی کیفیت کل هفتهی بعدتو متحول میکنه.
چطور برنامهمون رو واقعاً اجرا کنیم؟
خیلیها برنامه مینویسن اما اجرا نمیکنن.
برای این بخش باید از تکنیکهای انگیزشی اجرای برنامه استفاده کنی.
چند پیشنهاد ساده و مؤثر:
- از چکلیست روزانه استفاده کن (روی کاغذ یا اپلیکیشن).
- هر کاری که انجام دادی، کنارش تیک بزن.
همین تیک زدن ساده باعث افزایش انگیزه میشه و ذهن رو به ادامهی مسیر تشویق میکنه.
حفظ انگیزه در مسیر فرسایشی کنکور
مسیر کنکور سخت و طولانیه؛ اما نباید تماماً درس باشه.
هر روز یه تایم کوتاه ـ فقط ۱۵ تا ۲۰ دقیقه ـ به حال خوب خودت اختصاص بده:
- شعر بخون
- موزیک آرامشبخش گوش بده
- کتاب غیر درسی بخون
- یا فقط در سکوت فکر کن و آرامش بگیر
این کار ذهن رو ریست میکنه، استرستو کم میکنه و باعث میشه انگیزهت پایدارتر بمونه.
موفقیت در کنکور فقط به حجم درس نیست؛ به سلامت ذهن و آرامش فکری هم هست.
جمعبندی نهایی
برنامهریزی اصولی برای امتحانات نهایی و کنکور یعنی:
- تلفیق تشریحی، تستی و مرور روزانه
- سهمبندی هوشمندانه دروس بر اساس اهمیت، ضریب و تسلط
- تعهد + انعطاف در اجرا
- بررسی و اصلاح هفتگی
- و حفظ حال خوب در طول مسیر
اگر این اصول رو رعایت کنی، برنامهت نه فقط قابل اجراست، بلکه بهت کمک میکنه هم در نهایی نمره عالی بگیری، هم در کنکور بدرخشی.
به یاد داشته باش: موفقترینها الزاماً باهوشترین نیستند؛ بلکه متعهدترین و منظمتریناند.