یکی از مهم‌ترین مشکلات دانش‌آموزان و داوطلبان قبل از آزمون سراسری به یاد آوردن مطالب است. همان طور که می‌دانید داوطلبان باید درس‌های عمومی و تخصصی بسیار زیادی را برای کنکور به یاد داشته باشند. اما به یاد آوردن تمامی درس‌ها کار به نظر دشواری می‌آید؟ داوطلبان در این شرایط باید چه کاری انجام دهند؟ بهترین راه برای حل این مشکل استفاده از خلاصه نویسی است.
خلاصه نویسی کنکور یکی از بهترین راه‌ها برای جمع بندی مطالب کنکور است. البته دانش‌آموزان می‌توانند از انواع روش‌های خلاصه نویسی برای سایر درس‌های خود قبل از امتحان نیز استفاده کنند. داوطلبان در خلاصه نویسی مطالب معمولا نکات مهم را به زبان محاوره‌ای و آسان یادداشت می‌کنند. خلاصه نویسی معمولا شامل کلمات کلیدی مهم و کوتاه است. ما در این مطلب انواع روش‌های خلاصه‌نویسی و چگونگی خلاصه‌نویسی درس‌های عمومی و تخصصی را به داوطلبان و دانش‌آموزان آموزش می‌دهیم.
خلاصه نویسی چیست؟
خلاصه نویسی چیست؟ شاید تمامی داوطلبان و دانش‌آموزان با تعریف این اصطلاح آشنا هستند. اما ما به صورت ساده‌تر خلاصه‌نویسی را توضیح می‌دهیم. خلاصه نویسی به معنی نوشتن نکات مهم و کلیدی برای هر بخش است. دانش‌آموزان باید برای خلاصه‌نویسی به زبانی ساده‌تر و محاوره‌ای هر آنچه که متوجه شدند را یادداشت کنند. جزئیاتی که برای خلاصه‌نویسی یادداشت می‌کنید باید کلمات کلیدی مهمی داشته باشند تا شما هنگام مطالعه خلاصه‌نویسی اصل مطلب را به یاد آورید. همیشه هنگام خلاصه‌نویسی به کلمات کلیدی، سادگی جملات و محاوره‌ای بودن دقت نمایید.
خلاصه نویسی نقش بسیار مهمی در کنکور دارد. داوطلبان می‌توانند در یک زمان مشخص تا کنکور تمامی خلاصه‌نویسی‌های خود را مرور کنند. این کار موجب می‌شود آن‌ها فقط قسمت‌های مهم کتاب را مطالعه کنند. دانش‌آموزان می‌توانند برای امتحانات کلاسی نیز از این روش استفاده کنند. آن‌ها می‌توانند یک بخش را مطالعه کنند سپس به زبان خود مفاهیم را یادداشت کنند. این کار موجب می‌شود آن‌ها عملکرد بهتری در آزمون و امتحان داشته باشند.
چگونه خلاصه نویسی کنیم؟
ما در این مطلب خلاصه نویسی کنکور را برای تمامی درس‌های عمومی و تخصصی به شما توضیح می‌دهیم. اما قبل آن باید یاد بگیرید که چگونه خلاصه‌نویسی را انجام دهید. چگونه خلاصه‌نویسی کنیم:
1) خط کشیدن زیر مطالب مهم
بسیاری از داوطلبان، خلاصه‌نویسی را همراه با روش‌های مختلفی انجام می‌دهند. اغلب دانش‌آموزان همراه با خلاصه‌نویسی از خط کشیدن زیر مطالب مهم استفاده می‌کنند. آن‌ها مطالب و مفاهیم مهم را با رنگ‌های مختلف جدا می‌کنند. این بدین معنی است که عباراتی که ارزش بیشتری دارند با یک رنگ خاص زیرشان خط می‌کشند. مفاهیمی که ارزش کمتری نسبت به عبارات مهم دارند را با رنگ‌های دیگر جدا می‌کنند. این دانش‌آموزان معمولا علاقه دارند هر آنچه که در کتاب وجود دارد را مو به مو حفظ کنند و یاد بگیرند. دانش‌آموزان هنگام امتحان یا جمع بندی کنکور به سراغ کتاب می‌آیند و جملات مهم را با این روش مطالعه می‌کنند.
2) لحن صمیمانه و ساده
یکی از مهم‌ترین کارهایی که برای خلاصه‌نویسی باید انجام دهید، استفاده از لحن ساده است. شما یک مطلب را می‌خوانید ولی متوجه کلمات و عبارت متن نمی‌شوید. خب در این شرایط باید چه کاری انجام داد؟ دانش‌آموزان باید عبارت را بخوانند و آن را به خودشان توضیح دهند. سپس با لحن محاوره‌ای و ساده به زبان خودشان مفهوم را یادداشت نمایند. این شیوه خلاصه‌نویسی کمک می‌کند تا داوطلب قبل از کنکور سراسری تمامی مطالب را به زبان ساده و آسان یاد بگیرد. این روش بدون شک بهترین روش برای خلاصه‌نویسی کنکور است.
3) کلمات و جملات مهم
یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام خلاصه‌نویسی باید به آن دقت کنید، نوشتن کلمات و جملات مهم است. اگر می‌خواهید در کنکور عملکرد مناسبی داشته باشید باید تمامی جملات و کلمات مهم را در خلاصه‌نویسی یادداشت کنید. شما خلاصه‌نویسی را انجام می‌دهید تا در زمان کنکور مجبور نباشید دوباره به سراغ کتاب‌ها بروید و آن‌ها را مطالعه کنید. بهترین روش برای خلاصه نویسی، نوشتن کلمات مهم و عبارات اصلی است. این موضوع موجب می‌شود شما قبل کنکور فقط قسمت‌های مهم کتاب را مطالعه و مرور کنید. کلمات مهم و کلیدی اصلی‌ترین قسمت خلاصه‌نویسی هستند بنابراین آن‌ها را به هیچ عنوان فراموش نکنید.
4) استفاده از کلمات هم معنی
معمولا کلماتی که در کتاب درسی وجود دارند برای داوطلبان قابل درک نیستند. بنابراین باید با این کلمات به صورت دیگری رفتار کنیم. زمانی که معنی کلماتی را نمی‌دانید به هیچ عنوان از آن‌ها در خلاصه‌نویسی استفاده نکنید. این موضوع موجب می‌شود که خلاصه‌نویسی دیگر ساده نباشد. سعی کنید از کلمات هم معنی هنگام خلاصه نویسی استفاده کنید. اگر معنی کلماتی را نمی‌دانید یا معنی آن‌ها برای شما دشوار است کلمات هم معنی پیدا کنید تا برایتان ساده باشد. بنابراین یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید استفاده از کلمات هم معنی ساده در خلاصه‌نویسی است.
5) بازخوانی خلاصه‌نویسی
خلاصه نویسی کنکور باید طبق اصول خاصی انجام شود. این بدین معنی است که دانش‌آموزان و داوطلبان باید اهمیت خاصی به نوشتن خلاصه‌نویسی دهند. شما باید بعد از اینکه خلاصه‌نویسی را یادداشت کردید آن را دوباره بخوانید. بازخوانی خلاصه‌نویسی این اطمینان را می‌دهد که تمامی نکات مهم را یادداشت کرده‌اید. خلاصه‌نویسی خود را دوباره مرور کنید و اگر لازم بود نکات مهم دیگری را نیز اضافه کنید.
6) حاشیه نویسی
بسیاری از داوطلبان و دانش‌آموزان همراه با خلاصه نویسی کنکور از حاشیه نویسی در کنار کتاب نیز استفاده می‌کنند. این بدین معنی است که دانش‌آموزان نکات مهم را در یک دفترچه جداگانه برای خلاصه‌نویسی یادداشت می‌کنند و بقیه موارد را در کتاب درسی یا دفتر خود حاشیه نویسی می‌کنند. این روش نیز برای کنکور بسیار ارزشمند و مهم است زیرا داوطلبان با این روش تمامی نکات را دسته بندی می‌کنند. حاشیه نویسی مطالبی که ارزش کمتری دارند در زمان نزدیک به کنکور می‌تواند مطالب را در ذهن داوطلب روشن کند.
7) منظم و دسته بندی شده
زمانی که برای کنکور یا امتحانات کلاسی از خلاصه نویسی استفاده می‌کنید باید خلاصه‌ها را منظم و دسته بندی شده یادداشت کنید. دانش‌آموزان باید برای هر درس یک خلاصه‌نویسی جداگانه داشته باشند و برای هر بخش یا مفاهیم، خلاصه‌نویسی را جدا یادداشت کنند. این موضوع موجب می‌شود که دانش‌آموزان به مطالبی که می‌خواهند به راحتی دسترسی داشته باشند.
8) استفاده از هایلایت
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در خلاصه نویسی کنکور باید به آن توجه کنید، استفاده از هایلایت است. دانش‌آموزان می‌توانند برای خلاصه‌نویسی‌های خود از هایلایت‌های رنگی استفاده کنند. به عنوان مثال اگر در خلاصه نویسی با نکاتی مواجه شدید که آن‌ها را به خوبی بلد نیستید مطالب را با یک هایلایت جدا کنید تا بعدها زمانی که دوباره خلاصه‌نویسی را مرور می‌کنید آن مطالب را با دقت بیشتری مطالعه کنید.
مزایای خلاصه‌نویسی کنکور
- مرور تمامی درس‌ها با استفاده از خلاصه‌نویسی آسان‌تر می‌شود.
- یادگیری بهتر و راحت‌تر صورت می‌گیرد.
- شما دیگر نیازی ندارید که به سراغ کتاب بروید و تمامی مطالب را از اول مرور کنید.
- دقت داوطلب حین مطالعه خلاصه‌نویسی افزایش می‌یابد زیرا قبلا تمامی این نکات را با دقت یادداشت کرده است.
- شما می‌توانید قبل از کنکور یا شب امتحان، خلاصه‌نویسی‌های خود را بدون استرس مطالعه کنید.
- حجم خلاصه‌نویسی در مقایسه با مطالب کتاب بسیار کمتر است.
- خلاصه نویسی برای جمع بندی کنکور اهمیت بسیار زیادی دارد و نقش مهم در جمع‌بندی نهایی را ایفا می‌کند.
خلاصه‌نویسی درس‌های عمومی و تخصصی کنکور
تمامی درس‌های عمومی و تخصصی را باید برای کنکور خلاصه‌نویسی کنید. این موضوع موجب می‌شود که شما در زمان کنکور با مشکلی مواجه نشوید. مرور خلاصه‌نویسی قبل از کنکور تسلط داوطلبان را افزایش می‌دهد. ما در این قسمت به طور کوتاه، خلاصه‌نویسی درس‌های عمومی و تخصصی را به شما توضیح می‌دهیم:
1) چگونه فارسی را خلاصه نویسی کنیم؟
ادبیات فارسی یکی از درس‌های عمومی کنکور است که ضریب بالایی در آزمون سراسری دارد. این درس حالت مفهومی و حفظی دارد. بنابراین داوطلبان در خلاصه‌نویسی آن باید دقت زیادی داشته باشند. شما می‌توانید برای خلاصه نویسی ادبیات کنکور از نکات زیر استفاده کنید:
- خلاصه‌نویسی‌های خود را کوتاه انتخاب کنید تا به راحتی در زمان کنکور آن‌ها را مطالعه کنید.
- زیر لغاتی که به نظر شما مهم هستند خط بکشید یا آن‌ها را با یک هایلایت رنگی جدا کنید.
- زیر لغاتی که معنای آن‌ها مهم هستند با یک رنگ هایلایت کنید و کلماتی که املای آن‌ها برای شما اهمیت دارد با یک رنگ دیگر هایلایت بکشید.
- یکی از مواردی که برای ادبیات فارسی حتما باید خلاصه‌نویسی انجام دهید، تاریخ ادبیات است.
- نکته‌های مهمی که از تست‌های کنکور جمع‌آوری کرده‌اید را نیز در قسمت خلاصه نویسی یادداشت کنید.
- هر فصل را بعد از مطالعه به طور دقیق خلاصه‌نویسی کنید و با توجه به بودجه بندی ادبیات کنکور، سوالات و بخش‌های مهم را یادداشت کنید.
بودجه بندی کنکور ۹۹
2) خلاصه نویسی عربی
یکی دیگر از درس‌های عمومی که باید خلاصه‌نویسی آن را با دقت زیادی انجام داد، درس عربی است. اما خلاصه‌نویسی عربی کنکور چگونه است؟ شما باید تمامی مواردی را که در بودجه بندی عربی کنکور اهمیت دارد در خلاصه‌نویسی‌های خود یادداشت کنید. خلاصه‌نویسی عربی کنکور به صورت زیر است:
- برای خلاصه‌نویسی درس عربی لطفا تمامی لغات مهم را یادداشت کنید.
- برخی از لغات سخت هستند و حفظ کردن آن‌ها آسان نیست. بنابراین کلمه را همراه با ریشه 3 حرفی آن پیدا کرده و خلاصه‌نویسی را انجام دهید.
- تمامی قواعد درس عربی را به صورت منظم همراه با یک مثال در یک دفتر یادداشت کنید و خلاصه آن را به طور کامل بنویسید.
- تست‌های عربی کنکور را حتما در قسمت خلاصه‌نویسی یادداشت کنید.
- به این نکته توجه داشته باشید که باید تمامی بخش‌های مربوط به بودجه بندی را به صورت مجزا خلاصه‌نویسی کنید.
3) نحوه خلاصه نویسی دینی
نحوه خلاصه‌نویسی دینی نیز مانند سایر درس‌های عمومی است. داوطلبان و دانش‌آموزان باید برای خلاصه‌نویسی درس دین و زندگی به دقت متن کتاب درسی را مطالعه کنند. شما می‌توانید برای خلاصه‌نویسی درس دین و زندگی از نکات زیر استفاده کنید:
- متن کتاب دین و زندگی از اهمیت زیادی در کنکور برخوردار است.
- آیات یک درس را با دقت زیاد مطالعه کنید و آن را خلاصه‌نویسی کنید.
- برای هر درس یک الگو مشخص قرار دهید و الگو مربوطه را در دفتر خود بنویسید.
- اشعار را با دقت بخوانید و نکات مهم مربوط به هر شعر را مرتب خلاصه‌نویسی کنید.
- احادیث را دقیق در دفتر خود بنویسید و کلمات کلیدی هر کدام را مشخص کنید.
- یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید انجام دهید خلاصه‌نویسی مربوط به تست‌های کنکور است.
بودجه بندی دین و زندگی کنکور
4) خلاصه نویسی زبان انگلیسی برای کنکور
آخرین درس عمومی که خلاصه‌نویسی آن را به شما توضیح می‌دهیم، درس زبان انگلیسی است. اگر می‌خواهید برای درس زبان انگلیسی خلاصه نویسی انجام دهید نکات زیر را رعایت کنید:
- یک درس را بخوانید و لغات مهم آن را یادداشت کنید.
- سپس به سراغ گرامر درس بروید و آن را به صورت دقیق و همراه با مثال یادداشت کنید.
- روزانه لغات مهم و گرامر یک درس را مطالعه کنید تا در ذهن شما باقی بماند.
- تست‌های کنکور را حل کنید و نکات مهم را نیز در دفتر خود به صورت خلاصه یادداشت کنید.
5) خلاصه نویسی فیزیک
درس‌های تخصصی زیادی در کنکور وجود دارند که داوطلبان با توجه به رشته خود باید آن‌ها را مطالعه کنند. یکی از درس‌های تخصصی گروه ریاضی و تجربی، درس فیزیک است. شاید یاد گرفتن درس فیزیک سخت باشد اما خلاصه‌نویسی آن بسیار آسان است. شما می‌توانید نکات زیر را برای خلاصه‌نویسی فیزیک انجام دهید:
- هر فرمولی را که می‌خوانید همراه با یک مثال در خلاصه‌های خود یادداشت کنید.
- درس فیزیک از دو قسمت فرمول و مفاهیم تشکیل شده است.
- مفاهیم و مطالب مهم را با توجه به نکاتی که متوجه شده‌اید یادداشت کنید.
- فرمول‌ها مهم‌ترین بخش در خلاصه نویسی فیزیک محسوب می‌شوند.
- تست‌های کنکور را پس از حل کردن در خلاصه نویسی‌های خود یادداشت کنید.
بودجه بندی فیزیک کنکور به صورت فصل به فصل
6) نحوه خلاصه نویسی شیمی
یکی دیگر از درس‌های تخصصی که ذات مفهومی دارد درس شیمی است. داوطلبان باید مفاهیم این درس را یاد بگیرند و فرمول‌های آن را بلد باشند. شما حتما باید برای درس شیمی خلاصه‌نویسی‌هایی یادداشت کنید. نکات زیر را در مورد خلاصه‌نویسی شیمی به یاد داشته باشید:
- کتاب شیمی مهم‌ترین منبع برای این درس است.
- تمامی نکات کتاب را با دقت بخوانید و مفاهیم مهم را خلاصه نویسی کنید.
- فرمول‌ها را همراه با یک در دفتر خلاصه‌نویسی خود یادداشت کنید.
- شکل‌ها و نمودارهای مهم را با دست خط خودتان یادداشت کنید و نکات مهم را در کنار شکل‌ها یادداشت کنید.
- نکته‌هایی که از تست‌ها جمع‌آوری کرده‌اید را نیز یادداشت کنید.
خلاصه نویسی سایر درس‌های تخصصی نیز همانند سایر درس‌ها است. شما باید هر بخش را با دقت مطالعه کنید و نکات مهم آن را یادداشت کنید. کلمات کلیدی را هنگام خلاصه‌نویسی فراموش نکنید.
خلاصه نویسی نموداری
خلاصه نویسی در حالت علمی روش‌های مختلفی دارد. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم از روشی استفاده کنید که آن را بهتر درک می‌کنید. یکی از انواع خلاصه‌نویسی استفاده از نمودار است. این روش را معمولا با نام نمودار درخت حافظه نیز معرفی می‌کنند. اما خلاصه‌نویسی نموداری چیست؟ همان طور که از نامش پیداست شما در این خلاصه‌نویسی همه موارد را مانند نمودار رسم می‌کنید. این روش به شما کمک می‌کند با استفاده از برگ و شاخه‌های درخت، مطالب مهم را یادداشت کنید. برای اینکه یک نمودار درختی داشته باشیر پس از مطالعه بر درس، مفاهیم و نکات را بر اساس اولویت در شاخه‌ها بنویسید. مطالبی را که اولویت کمتری دارند را در شاخه‌های پایینی قرار دهید و به همین صورت ادامه دهید.
نکات لازم برای خلاصه نویسی دروس حفظیاتی
باید کل هر فصل یا گفتار را با دقت بخوانید.- مطالب اساسی و مهم را به شکلی برجسته مشخص سازید.
- سپس نکات مشخص‌شده را در یک دفتر جداگانه یادداشت کنید.
- اگر بتوانید هر ده صفحه مطلب را تقریباً در یک صفحه خلاصه کنید به هدف خود رسیده‌اید .
باید کل هر فصل یا گفتار را با دقت بخوانید.بهترین زمان مطالعه برای خلاصه نویسی دروس حفظیاتی
زمان مناسب برای مطالعه دروس حفظیاتی زمانی است که ذهن و مغز انسان آمادگی حفظ کردن داشته باشد. بهترین زمان برای مطالعه، یادگیری و خلاصه نویسی دروس حفظیاتی سه ساعت انتهایی قبل از نیمه شب است.
- در هنگام مدرسه رفتن اصلا توصیه نمی‌کنیم که مطالعه این دروس را به عصر موکول کنید
- در روزهای مدرسه مطالعه و خلاصه نویسی دروس حفظی را به صبح زود نیز موکول نکنید
- صبح زود یا عصر با مطالعه و خلاصه نویسی دروس حفظیاتی انرژی مغزتان تلف می‌شود
روزهای تعطیل و برنامه مطالعه و خلاصه نویسی دروس حفظی
در روزهای تعطیل علاوه بر سه ساعت انتهایی قبل از نیمه شب یعنی بین ساعت ۹ شب تا ۱۲ شب می‌توانید صبح‌ها خیلی زود از خواب بلند شوید و در ۳ ساعت اولیه صبح حدود ساعت ۶ صبح تا ۹ صبح نیز دروس حفظی و تشریحی را مطالعه کنید و سپس اقدام به خلاصه نویسی کنید. بعد از مطالعه‌ی مفاهیم این دروس استراحت و خواب به اندازه کافی لازم و ضروری است.
درصورت نیاز به مشاوره بیشتر و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید سوالات خود را با مشاوران برتر موسسه در میان بگذارید یا به کانال تلگرام حرف آخر مراجعه کنید.
سوالات متداول در مورد خلاصه نویسی کنکور
1) خلاصه‌نویسی چه تاثیری در عملکرد دانش‌آموزان دارد؟
خلاصه‌نویسی یادگیری دانش‌آموزان را به صورت چشمگیری افزایش می‌دهد.
2) کدام درس‌ها را برای کنکور باید خلاصه نویسی کرد؟
تمامی درس‌های عمومی و تخصصی برای کنکور باید خلاصه نویسی شوند.
3) خلاصه‌نویسی باید دست نویس باشد؟
اگر می‌خواهید خلاصه‌نویسی شما تاثیر بیشتری داشته باشد حتما آن را به صورت دستی و خودتان بنویسید.